Бэс ыйын 17 күнүгэр Нам улууһугар Сомоҕолоһуу,  Хамаҕатта нэһилиэгэр Уол оҕо сылыгар анаммыт уһун туску туһугар уйгу-быйаҥ ыһыах ыһылынна.

       Сарсыардаттан анаабыт курдук Аан Дойду араҕас халлаанын, Аламай күнэ күлүмүрдүү ойдо! Алгыһынан салаллан сарсыҥҥыбытын анаарар, сайдыыбытын саргылыыр Ытык Ыһыахпыт маанылаах түһүлгэтигэр ыраахтан-чугастан дьон кэмэ суох кэлэ, тохтоло суох субулла турда.

      Ыһыах дьонун,  ыалдьыттарын  «Барахсаана», «Иэмэх»  түмсүүлэр киирэр аантан эҕэрдэлии көрүстүлэр.

      Күн ортото, болдьоммут чааска,  «Үрүҥ тунах Ыһыах ытык түһүлгэтэ төрүттэннин! Улуу тунах Ыһыахпыт уруйа улааттын!»,- диэн аан тылынан ыһыах анала буолбут Алгыс сиэрэ-туома саҕаланна. Айылҕалыын чугасыһар, кэпсэтэр кэммитигэр, Үөһэ Үрдүк Айыылар маанылаах көтөрдөрө – кыталыктар кыырайа көтөн кэлэн, үҥкүүлээн дайдылар. («Радуга» оҕо үҥкүү коллектива, салайааччы Октябрина Попова).      Хатыҥ чараҥнардаах  Хамаҕаттабыт күн айыы санаалаах олохпут уйгутун ситэрэр, симиир, ситимниир күн күбэй ийэлэрэ, эйэҕэс эбээлэрэ түмсэн, түһүлгэ истиҥ иитигэр киирэн ыраастааһын сиэрин-туомун оҥордулар. (55 далбар мааны хотуттар ханыылаһан хаамтылар)  

       Ыһыах түһүлгэтигэр, нэһилиэк аҕа баһылыга, эркин оҥостон илдьэ киирдэ булар-талар, иитэр-аһатар, көмүскүүр, хараанныыр аналлаах  – Хамаҕатта Эр Дьонун.

       Дьон-сэргэ чочумча чуумпура түспүтүн кэннэ, ытык түгэммит үүннэ. Алгыс тылын амалыйа Ытык киһибит – Алгысчыппыт тоҕус туруйа уол доҕуһуоллаах, аҕыс кыталык кыыс арыалдьыттаах киирдэ. Ытык ыһыахпыт Алгыһын түһэрдэ, Дьөһөгөй Айыытыгар сүгүрүйүүнү, кымыс иһиитин сиэрин-туомун оҥордо саха төрүт култууратын тэнитээччи, үксэтээччи, улахан Алгысчыт Афанасий Семенович Федоров.

       Өтөрүнэн буолбатах киһи эрэ кутун тутар, туспа турукка киллэрэр көстүү буолла… Алгыс тылын иччитин, хомоҕой тыл хомуһунун, өйдүүн-санаалыын кыттыһан, эттиин-сиинниин налыйан, ис сүрэхпититтэн иҥэринэн Алгыс арчытын ыллыбыт. Сүһүөхтээх бэйэбит сүһүөхпүтүгэр туран, ытык-мааны Алгысчыппыт этиитинэн  айхалын хатылаан, үөрүүнү үллэстэн тэҥҥэ уруйдаан истибит!

       Ол кэннэ, кымыс охторуутун баһылык Ушницкай Евгений Сергеевич оҥоруоҕун туһунан Алгысчыт этэн, кырылыы кыынньыбыт толору кымыстаах Тойон Айах чороону утары уунна.

       Ыһыах үрдүк өрөгөйүн  түгэнинэн, Эр Дьоҥҥо, кымыс иһиитин сиэрэ-туома ыытыллыбыта буолла! Эр киһи үөһэттэн үөтүүлээҕин иһин үрдүккэ тардыһар үгэстээҕин, Кэрэни, Үйэлээҕи, Сиэри – чыпчаалын булар оҥоһуулааҕын дьахтар аймах үрдэтэ, мустубут дьон сэргии, хайгыы көрдүлэр.  

       Үгүс дьон үөрүүтэ түмүллүбүт Айыы алгыһа түспүт түһүлгэбитигэр  Хамаҕатта ыһыаҕын бэлиэтин – Ытык Дуоҕаны туруоруу чааһыгар үктэннибит. Ытык Дуоҕаны баһылыкка туттарда, нэһилиэк баһылыгынан таһаарыылаахтык, үтүө суобастаахтык үлэлээн ааспыт Максимов Иван Николаевич.         

       Ытык мэҥэ бэлиэ уруйдаах ыһыах уйгута, соргулаах ыһыах сарсыҥҥыта буолан, төлкөлөөх түһүлгэни олохтуу туруоруллубут үөрүүтүгэр оҕо-аймах дьиэрэҥкэйдээн тэйдэ. (Оҕо музыкальнай оскуолатын Хамаҕаттаатааҕы филиалын үөрэнээччилэрэ уонна Хамаҕатта орто оскуолатын «Радуга» сайыҥҥы лааҕырын оҕолоро)  

       Түһүлгэ дьонун кэрэ эйгэ үлэлээх Николай Жирков “Дойдум. Дьолум. Дьонум» ырыанан эҕэрдэлээтэ. (Нь.Жирков тыллара уонна матыыба) Хамаҕаттабыт кэрэтин, дьоһун дьонун, дьолбут бэлэҕэ буолбут дойдубут  туһунан дьүһүйэр ырыаны үҥкүүлээн киэргэттилэр Хамаҕатта далбар мааны хотуттара. («Ретро-Данс» норуотунай үҥкүү коллектива салайааччы ЛюбовьАндросова,  «Айыы Хотун» үҥкүү бөлөҕө салайааччы Оксана Кудрина уонна үҥкүүлүүр талааннаах кэрэ аҥардар)

       Ыһыах дьоно сүргэтэ көтөҕүллэн «Уруй!» ууммуттарын, «Айхал!» анаабыттарын кэннэ баһылык Евгений Сергеевич дьонун-сэргэтин эҕэрдэлээн, или-эйэни түстүүр оһуохайга ыҥырда. (Оһуохайы таһаардылар Василий Сивцев, Руслан Захаров)

       Саха дьонун сырдык ырата буолар саргылаах ыһыах ыһыллар сиэрэ-туома силигэ ситэн, Хамаҕатта нэһилиэгин уруйдаах ыһыаҕа төрүттэннэ! Ыһыах көрө-нара, ырыата-тойуга тардылынна, күөн-күрэһэ өргө диэри ыытылынна.

       Нэһилиэк үтүө үлэһит дьоно баһылык  Евгений Сергеевич илиититтэн наҕараада тутан үөрүүлэрэ үксээтэ. Ытык ыһыахпыт ыҥырыылаах ыалдьыттара, улуус баһылыга  Юрий Иннокентьевич Слепцов эҕэрдэлээн туран, үлэ маяктарын наҕараадалаата, Егор Михайлович Ларионов мустубут ыһыах дьонугар кэс тылын, эҕэрдэтин тириэртэ, Павел Гаврильевич Иванов улуус депутаттарын ааттарыттан эҕэрдэлээн, наҕараадалары туттарда, ыччат департаменын аатыттан Антон Анатольевич Васильев грамота, тус бэйэтин аатыттан Анатолий Михайлович Васильев бэлэх туттардылар.

       Фольклор түмсүүлэрин эҕэрдэ ырыалара-тойуктара, үҥкүүлэрэ дьон сүргэтин көтөхтө. Кэрэ эйгэлиин ситимнэһэр Хамаҕатта нэһилиэгин дьиэ кэргэттэрэ, мелодист Андрей Замятин уонна «Ретро -Данс» үҥкүү коллектива кыттыылаах сэргэх концеры көрөн ыһыах дьоно дууһалыын сылаанньыйда.

       Ыһыах биир тутаах көстүүтүнэн көрүү-куонкурустар, илии-атах оонньуутугар илин былдьаһыылар ыытыллыылара буолла.

       Дьоһун сиэри тутуһан дьон-сэргэ, уруу-аймах көрсүспүччэ түһүлгэлээн аһаабыттарын кэннэ ыһыах көрө тардылынна.

       Күөх сайын кэлбитин бэлиэтэ кымыс кырылыы кыынньар күнүгэр, самаан сайыммыт ыһыаҕар «Ыһыах ытык оһуохайа» күрэх ыытылынна. Эллэй эһэбит эһиэкэйин, Омоҕой оҕонньор оһуокайын  көҕүлүттэн туппут дьоммут ситиһиилэрин билиһиннэрдэххэ:

1 үрдэли олоҥхоһут, «Ай-тыл» бөлөх салайааччыта Вера Цыпандина ылыан ылла.

2 үрдэли саха төрүт култууратын тарҕатааччы Василий Сивцев ылла.

Биһирэбил бириискэ Ульяна Тимофеева, Айысхан Иванов тигистилэр.

«Өбүгэлэр үҥкүүлэрэ, төрүттэр үҥкүүлэрэ –төгүрүйэр

 оһуохайа аны да дуорайдын, эһиэхэйэ эйээрдин. Тоҥолохтортон тутуһан, тарбахтартан тардыһан,  сомоҕолоһон күн үҥкүүтүн олохтуу туруоҕуҥ!»,- диэн ыытааччы кыттыбыт дьоҥҥо ыҥырыы тылын туһаайда.

  Саха дьахтара былыр былыргаттан күн бүгүҥҥэ диэри аймах-билэ, дьиэ иһинээҕи дьонун көрөн-харайан, тигэн-таҥыннаран кэллэҕэ. Дьон болҕомтотун тардар күрэҕинэн «Ыһыах алгыстаах таҥаһа» дьиэ кэргэн, эр киһи, уол сахалыы таҥаһы көрүү буолла.    Түмүгү билиһиннэрдэххэ:

    Дьиэ кэргэнинэн саха мааны таҥаһын таҥныбыт дьоммут:

1 үрдэли  Винокурова Мария Григорьевна кыыһынаан Анастасия Ситниковалыын ылан, «Домик у озера» туристическай база салайааччыта Кокарева Людмила Григорьевна туруорбут, уон киһи сынньанар 10.000 солк. сертификаты туттулар.

2 үрдэл Матвеева Агафия Семеновна кыыһынаан Леналыын (кыл, ситии комплект киэргэллэринэн)  

3 үрдэл Иванова Белла уолунаан Левалыын уонна эбээлэрэ Анна Семеновналыын

Анал  бириистэр:

• Большакова Алиса Романовна оҕолорунаан
• Аҕыс-балыс Күннэй, Майя Алексеевалар кыргыттарынаан Айкуолуун уонна Милиялыын
• Бииргэ төрөөбүт эдьиийдии балыс 3, 4 саастаах Кристина, Амелия Аргуновалар.

       Эр киһи сахалыы таҥаһыгар Яковлев Сергей Юрьевич кыайыылаах аатын сүктэ.

  Уол сахалыы таҥаһыгар:

1 үрдэл Слепцов Юлиан

2 үрдэл Местников Ратмир

3 үрдэл Ксенофонтов Ратмир

       Үлэ сылынан  «Үлэһит дьиэ кэргэн күннээҕи олоҕо» диэн ааттанан ыытыллыбыт, саха үлэһит ыалын биир түбүктээх күнүн көрдөрөр күрэххэ:

1 миэстэни   «Арыы-Тиит» түөлбэ, сал.Зоирова С.И.

2 миэстэни  «Үрдэл» түөлбэ, сал.Саввинова Е.Г.

3 миэстэни  «Сайдам» түөлбэ, сал.Ушницкая Л.Д.

      «Уйгулаах ыһыах дэлэй астаах хорчуопката» түөлбэлэр икки ардыларыгар көрүүгэ:

1миэстэ «Арыы-Тиит» түөлбэ, сал.Зоирова С.И.

2 миэстэ «Үрдэл» түөлбэ, сал.Саввинова Е.Г.

3 миэстэ  «Сайдам» түөлбэ, сал.Ушницкая Л.Д. ыланнар «Камелек» фирменнэй маҕаһыынтан сертификаттары туттулар.

       Хамаҕаттаҕа 2023 сыл – Уол оҕо сылынан биллэриллибитэ.      Ыһыах күн «Уол оҕо – улаатар соргулаах» саха төрүт оонньууларыгар 7-тэн – 10-гар  диэри саастаах уолаттарга  уолоҕо күрэҕин түһүлгэтэ ыытылынна. Бирииһи туруорда «Лигран» хааччахтаммыт эппиэтинэстээх тэрилтэ генеральнай дириэктэрэ  Кобяков Григорий Андреевич. Сэргэх, тыҥааһыннаах киирсии кэнниттэн түмүк маннык буолла:

Кыайыы көтөлүн биллэ Мичил Барашков уонна 15 тыһыынчаны илиитигэр тутта, иккис бириистээх миэстэҕэ Эрэл Иванов эрэллээхтик тиксэн 10 тыһыынчанан, үһүс миэстэни ылан Андриан Федоров  5 тыһыынча уу харчынан бириэмийэлэннилэр.

   Оччоттон баччаҕа диэри ыһыах көрө буолбут  сымыыт охсуһуннарыыта үгүс кыттааччыны тоҕуорута муста. Барыларын хотон кыайыылааҕынан Сайыына Васильева таҕыста уонна 3, иккис миэстэлээх Андриан Федоров 2.500, үһүс миэстэни ылбыт Айыллаана Осипова 2 тыһыынча солкуобай  уу харчыны ылан олус үөрдүлэр.

       Үөрүүнэн абылыыр ыһыах түһүлгэтигэр түөлбэлэр уран тарбахтаахтарын «Ураннык көрөр дьоҕурбунан» быыстапкалара туруорулунна.

      Үрүҥ-тунах ыһыахпыт көрө-нара, күрэхтэрэ түмүктэммиттэрин кэннэ, бастыҥ түһүлгэбитигэр төбүрүөннээн олорон саха эстрадатын ырыаһыттара,  “Үрдэл»  национальнай музыкальнай бириэмийэ лауреаттара Айса уонна Кирилл Матвеев «Кынаттанар үөрүүлэр» кэнсиэрдэрин көрөн ыһыах дьоно сынньанан, тэтимнээх ырыаларга үҥкүүлээн, сылааларын таһааран тарҕастылар.Киэһэтин «Түһүлгэ» норуот айымньытын киинигэрыччаттарга аналлаах «Үҥкүүлүүр үрүҥ түүн»  сынньалаҥ киэһэтэ ыытылынна.

        Ыһыахпытын бар дьоммутугар сырдык баҕа санаа этиллэр тылларынан түмүктээтибит:

Сиэри-туому толорон

Эппиппитин-тыыммыппытын,

Эҕэрдэлээх илиҥ халлаан

Ибир тыалынан илгийэ иһиттин!

Алгыһынан амалыйбыппыт

 Айыыларга тиийдин!

 Күндү бар дьоммут,

 Үлэлээбиккит үүнүү буоллун,

 Олорор олоххут туску буоллун,

 Кэтириир суолгут кэскил буоллун!